Holanidia

Reprezentacja Holandii w piłce nożnej pierwszy oficjalny mecz piłkarski rozegrała w 1905 roku, z Belgią w Antwerpii. Do europejskiej czołówki awansowała dopiero w latach 70., a wszystkie największe sukcesy drużyny narodowej związane są z osobą szkoleniowca Rinusa Michelsa.

Na dwóch kolejnych turniejach o mistrzostwo świata – w 1974 i 1978 – Holandia, mimo iż uznawana była za faworyta imprezy, przegrywała w finale, najpierw z RFN, a cztery lata później z Argentyną. Spopularyzowana przez Michelsa i z powodzeniem stosowana w Ajaksie Amsterdam koncepcja "futbolu totalnego" w reprezentacji znalazła w tamtym czasie jeszcze lepszych wykonawców, bowiem do graczy Ajaxu dołączyli piłkarze zdobywcy Pucharu UEFA Feyenoordu Rotterdam.

W pierwszej połowie lat 80. zespół był skłócony, wewnętrznie podzielony, a żaden z następców Michelsa nie dorównywał mu charyzmą i nie cieszył się tak wielkim szacunkiem zawodników. Dopiero w roku 1988 Holandia z Ruudem Gullitem, Marco van Bastenem oraz Frankiem Rijkaardem na czele, ponownie prowadzona przez Michelsa, po raz pierwszy w historii wygrała w ważnym turnieju międzynarodowym – zdobyła mistrzostwo Europy.

W kolejnej dekadzie Holendrzy znów doczekali się utalentowanego pokolenia piłkarzy, którzy jednak zdaniem wielu obserwatorów i tym razem nie potrafili przełożyć indywidualnych umiejętności nad dobro drużyny i w efekcie Pomarańczowi w mistrzostwach świata i Europy nie spełniali wysokich wymagań kibiców i działaczy.

Od lipca 2004 roku nowym selekcjonerem jest Marco van Basten, który radykalnie odmłodził reprezentację. Pierwszym sprawdzianem trenerskich umiejętności byłego napastnika drużyny narodowej był Mundial 2006, na którym Holendrzy dotarli do 1/8 finału.

Holendrzy eliminacje do Euro 2008 kończyli z mieszanymi uczuciami. Z jednej strony, chociaż zajęli drugie miejsce (za Rumunią), bezpośrednio awansowali do turnieju, z drugiej zaś - ani wyniki, ani styl gry nie wzbudzały entuzjazmu kibiców i komentatorów: w drodze do Euro podopieczni Marco van Bastena przewagą zaledwie jednobramkową pokonali zespoły uważane za europejskich outsiderów: Luksemburg (1:0 i 1:0), Albanię (2:1 i 1:0) i Słowenię (1:0), zaś ze zwycięzcą grupy Rumunią zdobyli tylko jeden punkt (0:0 i 0:1). Dodatkowo ostatnie spotkanie kwalifikacji, z Białorusią, przegrali 1:2. Atmosfera wokół drużyny zmieniła się w porównaniu z okresem przedmundialowym, kiedy dziennikarze z przejęciem pisali o "pomarańczowej rewolucji" oraz sukcesie nowego, nastawionego na ofensywę i widowiskowość sposobie gry. Jak zauważył Paweł Wilkowicz: "Pierwsze dwa lata pracy van Bastena w kadrze były czasem euforii, następne dwa - narastającego zmęczenia sobą nawzajem."[1]

Ponadto w pewnym momencie do kadry powróciły będące jedną z przyczyn niepowodzeń z lat 90. spory i podziały. Po mistrzostwach świata selekcjoner pokłócił się z dwoma liderami zespołu Ruudem van Nistelrooyem (Real Madryt) i Markiem van Bommelem, którzy natychmiast ogłosili zakończenie reprezentacyjnej kariery. Pomocnik Bayernu Monachium nie zmienił swojej decyzji, van Nistelrooy zaś ponownie zagrał w kadrze po dwunastu miesiącach nieobecności, w połowie 2007 roku, w towarzyskim meczu ze Szwajcarią. W dwu kolejnych spotkaniach - eliminacyjnych z Bułgarią i Albanią - zdobył decydujące o zwycięstwie bramki. Trener pogodził się również z Clarence'em Seedorfem, któremu podziękował za grę w reprezentacji zaraz po tym jak został wybrany na selekcjonera. Nie mógł pozostać obojętny na wysoką formę pomocnika AC Milan i na początku 2007 roku umożliwił mu powrót do kadry. Jednak Seedorf grywał tylko jako rezerwowy i na trzy tygodnie przed mistrzostwami Europy, chociaż znalazł się wśród trzydziestu wybrańców van Bastena, tym razem to on ogłosił rozbrat z reprezentacją. Jako przyczynę podawał "utratę zaufania do trenera".

Z trzydziestu piłkarzy wytypowanych na początku maja na Euro 2008 w ostatniej fazie selekcji odpadli także: obrońcy Urby Emanuelson (Ajax Amsterdam) i Kew Jaliens (AZ Alkmaar), pomocnik Hedwiges Maduro (Valencia CF) i napastnik Danny Koevermans (PSV Eindhoven), strzelec zwycięskiego gola w spotkaniu kwalifikacyjnym z Luksemburgiem. Na tydzień przed rozpoczęciem turnieju poważnej kontuzji doznał zaś Ryan Babel (Liverpool FC). W porównaniu z drużyną, która dwa lata wcześniej doszła do 1/8 Mundialu, kadra zmieniła się niewiele (drobne rotacje w linii obrony, m.in. odkurzenie Mario Melchiota, oraz nowy rozgrywający, po odejściu Phillipa Cocu). Nieznani w 2006 roku zawodnicy klubów Eredivisie wyjechali za granicę i w efekcie liga holenderska będzie na Euro reprezentowana (najprawdopodobniej) tylko przez trzech piłkarzy z pierwszej jedenastki: Giovanniego van Bronckhorsta (Feyenoord Rotterdam), Demy'ego de Zeeuwa (AZ) oraz Johnny'ego Heitingę (Ajax Amsterdam), który zresztą po turnieju przejdzie do Atlético Madryt.

Po mistrzostwach miejsce pracy zmieni również trener van Basten. Już w styczniu zapowiedział, że zrezygnuje ze stanowiska selekcjonera, bez względu na wynik, jaki osiągnie reprezentacja. Dwa miesiące później podpisał kontrakt z Ajaxem Amsterdam, a władze KNVB ogłosiły, że od lipca nowym szkoleniowcem kadry będzie Bert van Marwijk. Van Basten w przygotowaniach do turnieju pożegnalnego przyjął taktykę unikania rywali z najwyższej europejskiej półki; w pierwszej połowie roku 2008 przeciwnikami Holendrów w spotkaniach towarzyskich byli: Chorwaci (3:0), Austriacy (4:3), Ukraińcy (3:0), Duńczycy (1:1) oraz Walijczycy (2:0). Zresztą trener od czasu zakończenia Mundialu starannie unikał konfrontacji z silnymi reprezentacjami: z wyjątkiem Anglików (listopad 2006, 1:1) Holendrzy w meczach towarzyskich mierzyli się z Rosją (4:1), Koreą Południową (2:0), Tajlandią (3:1) oraz Szwajcarią (1:2). Walka z najlepszymi nie ominie ich za to na Euro 2008, gdyż o awans do ćwierćfinału będą konkurować z mistrzami świata Włochami, wicemistrzami Francuzami oraz Rumunami, których nie potrafili pokonać w eliminacjach.